Parafia Stawiski

Avatar główny

31 maja obchodzimy Światowy Dzień bez Tytoniu

„Tytoń i choroby serca”

Celem kampanii jest:

  • ukazanie związku pomiędzy paleniem tytoniu i występowaniem chorób sercowo-naczyniowych, które są wiodącą przyczyną śmierci ludzi na całym świecie,
  • zwiększenie świadomości na temat wpływu aktywnego palenia tytoniu i biernej inhalacji jego dymu na zdrowie, a szczególnie funkcjonowanie układu krwionośnego,
  • wspieranie działań mających na celu zmniejszenie konsumpcji wyrobów tytoniowych i wyrobów powiązanych oraz ochronę ludzi przed występowaniem chorób niezakaźnych (zgodnie z Ramową konwencją WHO o ograniczeniu użycia tytoniu).

CO TO JEST UKŁAD SERCOWO-NACZYNIOWY?

Układ krwionośny składa się z serca oraz naczyń krwionośnych, dlatego nazywa się go także układem sercowo-naczyniowym. Jego zadaniem jest:

  • transport tlenu i substancji odżywczych do wszystkich komórek ciała,
  • transport hormonów z gruczołów dokrewnych do komórek docelowych,
  • transport zbędnych i szkodliwych produktów przemiany materii z komórek ciała do miejsc ich usuwania,
  • utrzymywanie stałej temperatury ciała,
  • utrzymywanie stałego pH i ciśnienia krwi,
  • obrona organizmu przed drobnoustrojami[1].

WPŁYW PALENIA TYTONIU NA ZDROWIE

Najbardziej niekorzystnym dla zdrowia elementem stylu życia jest palenie tytoniu, które odpowiada za 10% wszystkich zgonów na świecie i jest jednym z trzech najważniejszych (obok nadciśnienia tętniczego i podwyższonego poziomu glukozy we krwi) czynników ryzyka przedwczesnej śmierci. 8% wszystkich zgonów związanych z paleniem papierosów jest wynikiem biernej ekspozycji na dym tytoniowy.

Według Światowej Organizacji Zdrowia epidemia tytoniu zabija każdego roku ponad 7 milionów ludzi, z czego blisko 900 tysięcy to osoby niepalące, wdychające dym „z drugiej ręki”[2]. Do roku 2030 liczba ta może wzrosnąć do 8 milionów[3].

Używanie tytoniu jest groźne dla każdego- niezależnie od płci, wieku, rasy, statusu społeczno-ekonomicznego czy poziomu wykształcenia. Przynosi cierpienie, chorobę i śmierć.

Nałóg tytoniowy pogarsza jakość życia na długo przed śmiercią, powodując schorzenia układu oddechowego (astmę, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc, zapalenie oskrzeli i płuc) oraz choroby układu krążenia (udar mózgu, chorobę wieńcową, zawał serca). Wieloletni palacze umierają w młodszym wieku niż osoby wolne od nałogu - połowa z nich żyje o 20-25 lat krócej niż niepalący[4]. Szacuje się, że średnia różnica długości życia między osobami palącymi, a niepalącymi to 15 lat.

Osoby będące biernymi palaczami narażone są na choroby związane z paleniem tytoniu podobnie jak zatruwający je palacze, gdyż skutki wdychania dymu szybko doprowadzają do zmian o stopniu porównywalnym do przewlekłego aktywnego palenia.

JAK PALENIE TYTONIU WPŁYWA NA UKŁAD SERCOWO-NACZYNIOWY?

Większości ludzi konsekwencje zdrowotne używania wyrobów tytoniowych kojarzą się głównie z chorobami nowotworowymi (szczególnie rakiem płuc) oraz zaburzeniami funkcjonowania układu oddechowego (astmą, POChP).

Tymczasem palenie tytoniu jest szkodliwe dla całego organizmu. Jednym z układów szczególnie narażonych na natychmiastowe skutki palenia jest układ krążenia. Dzieje się tak dlatego, że 7 tys. związków chemicznych zawartych w dymie tytoniowym (z których 250 jest szkodliwych, a 70 rakotwórczych) z każdym wdechem palacza dostaje się do płuc, a następnie do krwi, oddziałując bezpośrednio na jej składniki, naczynia krwionośne i serce oraz jest transportowanych do wszystkich komórek ciała.

Składniki dymu tytoniowego oddziałujące na układ sercowo-naczyniowy

NIKOTYNA

Powoduje uwolnienie do krwiobiegu dużej ilości hormonów stresu (m in adrenaliny), które powodują przyspieszenie bicia serca i wzrost ciśnienia tętniczego, a w konsekwencji zwiększenie zapotrzebowania serca na tlen
Jednocześnie doprowadza do obkurczania ścian naczyń krwionośnych, co zwiększa opór dla płynącej mmi krwi, zmniejszając tym samym sprawność dostawy tlenu do serca
Konsekwencją 1. i 2. działania jest niedokrwienie mięśnia sercowego oraz ryzyko wystąpienia migotania komór serca, co prowadzić może do zatrzymania krążenia i nagiej śmierci
Poprzez stymulację hormonalną zwiększa poziom glukozy we krwi oraz frakcji LDL cholesterolu (tzw. złego cholesterolu), co przyczynia się do rozwoju miażdżycy (zwężenia światła naczyń krwionośnych) i zmniejszenia wydajności krążenia

TLENEK
WĘGLA
(CZAD)

Ma wielokrotnie (270 razy) większe powinowactwo do hemoglobiny niż tlen i tworzy z mą kompleks zwany karboksyhemoglobiną, blokując w ten sposób możliwość przenoszenia tlenu Skutkiem tego jest zmniejszenie utlenowania krwi i niedotlenienie mięśnia sercowego oraz wszystkich komórek ciała
Niski poziom tlenu we krwi powoduje nadprodukcję czerwonych krwinek, a tym samym wzrost lepkości i krzepliwości krwi, co przyczynia się do powstawania zakrzepów i zatorów i naraża na ryzyko zawału serca
Tlenek węgla powoduje również uszkodzenie śródbłonka naczyń krwionośnych zmniejszając ich elastyczność, a także zwiększając przenikanie substancji odpowiedzialnych za tworzenie płytki miażdżycowej

WOLNE
RODNIKI
TLENOWE

Poprzez utlenianie kwasów tłuszczowych wchodzących w skład ścian komórkowych uszkadzają śródbłonek naczyń krwionośnych
Inicjują proces miażdżycowy poprzez utlenianie frakcji LDL cholesterolu, który osiada na ścianach tętnic w postaci blaszki miażdżycowej
Uszkodzenie ściany naczyń oraz tworzenie i pękanie blaszki miażdżycowej przyczyniają się do powstawania skrzepów, których odrywanie się może być przyczyną zawału serca

CYTOKINY
PROZAPALNE

Przedostają się do krwi z układu oddechowego, w którym rozwija się odczyn zapalny na skutek drażniącego działania dymu tytoniowego
Powodują zapalne uszkodzenie ściany tętnic i rozwój miażdżycy a także destabilizują blaszkę miażdżycową powodując tworzenie się zakrzepu przyściennego, który zamyka światło tętnicy. Następstwem tego procesu jest niedokrwienie mięśnia sercowego, a odrywanie skrzepów może doprowadzić do zawału

Na układ krwionośny zasadniczy wpływ mają: nikotyna, tlenek węgla, wolne rodniki tlenowe oraz cytokiny prozapalne[5].

PODSUMOWANIE: Palenie papierosów jest bardzo szkodliwe dla zdrowia, a ryzyko śmierci z powodu schorzeń sercowo-naczyniowych zwiększa aż kilkukrotnie. Jest ważnym czynnikiem ryzyka:

  • miażdżycy,
  • nadciśnienia tętniczego,
  • tętniaka aorty,
  • choroby Buergera czyli zakrzepowo-zarostowego zapalenia naczyń,
  • choroby niedokrwiennej serca (zwanej chorobą wieńcową),
  • zawału serca

Statystyki dotyczące chorób sercowo-naczyniowych:

Choroby sercowo-naczyniowe (cardiovascular diseases - CVD) zabijają więcej osób na całym świecie niż jakakolwiek inna przyczyna śmierci.

  • liczne badania naukowe pokazały, że palenie tytoniu zwiększa o 25-40% ryzyko śmierci z powodu chorób układu krążenia[6],
  • używanie tytoniu jest drugą po nadciśnieniu główną przyczyną CVD,
  • w Polsce 37% zgonów mężczyzn oraz 15% zgonów kobiet z powodu chorób układu krążenia wiąże się z paleniem tytoniu[7],
  • już rok po zaprzestaniu palenia ryzyko zgonu z powodu choroby niedokrwiennej serca jest u byłego palacza o 50% niższe niż u osoby, która nie zerwała a nałogiem, a po 10 latach będzie ono podobne, jak u osoby nigdy nie palącej tytoniu[8],
  • ryzyko wystąpienia pierwszego zawału serca wzrasta liniowo wraz z liczbą wypalanych papierosów. Osoby, które wypalają około 20 papierosów na dobę mają to ryzyko zwiększone czterokrotnie, a osoby, które wypalają dwie paczki, czyli około 40 papierosów na dobę- ośmiokrotnie. Osoby, które wypalają do 5 papierosów dziennie mają zwiększone ryzyko wystąpienia zawału serca, ale i udaru mózgu o ok. 50%[9],
  • z naukowej analizy danych 600 tys. pacjentów przeprowadzonej w Norwegii wynika, że palenie w większym stopniu naraża zdrowie kobiety niż mężczyzny. Kobiety, które zaczynają palić mają dwukrotnie większe ryzyko wystąpienia zawału serca niż początkujący palacze wśród mężczyzn[10],
  • badania w ramach projektu HAPIEE (Health, Alcohol and Psychosocial Factors In Eastern Europe) realizowanego przez Zakład Epidemiologii i Badań Populacyjnych Instytutu Zdrowia Publicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego wykazały, że palący mężczyźni charakteryzowali się 4-krotnie wyższym ryzykiem zgonu z powodu chorób układu krążenia, w porównaniu do mężczyzn nigdy nie palących. U kobiet odnotowano prawie trzykrotnie wyższe ryzyko śmierci, w porównaniu do kobiet niepalących. Także wartości ciśnienia w przypadku mężczyzn były wyższe niż w przypadku kobiet[11],
  • bierna ekspozycja na dym tytoniowy zwiększa ryzyko rozwoju choroby niedokrwiennej serca o ok. 30%[12],
  • 20% zgonów z powodu chorób układu krążenia spowodowanych jest paleniem,
  • palacz papierosów jest 3-krotnie bardziej narażony na ryzyko wystąpienia nagłej śmierci sercowej niż osoba niepaląca,
  • palenie tytoniu zwiększa 2-krotnie ryzyko wystąpienia choroby wieńcowej lub zawału serca,
  • tętniak aorty występuje 8 razy częściej u osób palących niż niepalących[13],

PALENIE W CZASIE CIĄŻY I KARMIENIA PIERSIĄ

Czynne i bierne palenie wpływa niekorzystnie na organizm kobiety ciężarnej i rozwijającego się płodu.

  1. Nikotyna zmniejsza ukrwienie macicy i łożyska, a w konsekwencji także płodu. Po wypaleniu jednego papierosa przepływ krwi przez łożysko zmniejsza się aż o 20%. Palenie matki powoduje, że płód jest przewlekle niedotleniony[14]. Organizm dziecka dostosowuje się do warunków w łonie matki i rozwija się wolniej - dziecko rodzi się słabsze, a w dorosłym życiu częściej choruje na choroby układu krążenia i nadciśnienie[15].
  2. Palenie tytoniu we wczesnym okresie ciąży może być przyczyną 1 do 2 proc. wszystkich wad serca u dzieci. Badania wykazały, że dzieci palących podczas ciąży matek częściej rodzą się z wadami serca. Najbardziej zagrożone były dzieci, których matki paliły ponad 20 papierosów dziennie. Palące kobiety po 35. roku życia rodziły dzieci z wadami serca aż 2 razy częściej niż ich niepalące rówieśniczki[16].
  3. Jeśli kobieta pali po porodzie i jednocześnie karmi dziecko piersią to dochodzi do przekazywania wielu trujących substancji z dymu tytoniowego wraz z pokarmem matki. Do pokarmu przechodzi np. nikotyna, powodując u dziecka występowanie okresów niepokoju, bezsenności, wymiotów, biegunek, a także niefizjologiczne przyspieszenie pracy serca i zaburzenia krążenia[17].

Załączniki

  1. Dzień Bez Tytoniu - Plakat
2018-05-24 08:53 Opublikował: Jarosław Laskowski
Autor treści: Organizatorzy

Copyright © 2009-2024 Urząd Miejski w Stawiskach
Wykonanie Speed

KLAUZULA INFORMACYJNA O PRZETWARZANIU DANYCH OSOBOWYCH

Od 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. (RODO). Korzystając z serwisu wyrażasz zgodę na przetwarzanie Twoich danych osobowych zgodnie z zapisami zawartymi w „KLAUZULI INFORMACYJNEJ O PRZETWARZANIU DANYCH OSOBOWYCH”. Serwis korzysta również z plików cookies. Jeśli nie chcesz, by pliki cookies były zapisywane na Twoim dysku, zmień ustawienia swojej przeglądarki.